Brave Nederlanders

Ja, zij bestaan, brave Nederlanders. Minstens 40% van onze bevolking is braaf, heb ik begrepen. Dat hebben onderzoeksbureau Nivel en het Sociaal Plan Bureau voor ons uitgezocht. Deze brave Nederlanders drinken niet, roken niet en eten precies dát wat ze nodig hebben. En behalve deze goede eigenschappen hebben ze ook de behoefte om de zielen van stoute Nederlanders te redden. Zij zijn vrijwillig bereid om daar energie in te steken, door hun fiat te geven aan verhoging van de zorgpremie voor deze stoute Nederlanders. Zo zullen die stouterikken zich wel aanpassen, is hun idee. Wacht even, ik moet mijn sigaret uitmaken.

   Ik moet als roker volgens de brave Nederlander gestraft worden voor mijn ongezonde gedrag, want ik jaag de kosten van de zorg, samen met al die andere rokers, fors omhoog. Dan moet ik nogmaals gestraft worden, omdat ik graag wijn drink. Te dik ben ik niet, maar dat dank ik alleen aan mijn ijdelheid, hoor. Ik ben zo'n vrouw die nog verwoed tracht jong te blijven en de kleding van haar dochters wil passen. Tsjonge, wat is dat een gevecht. Nooit eens een lekker stuk chocola, geen zoete warme chocola tijdens een fractievergadering en met de pistachenootjes moet ik minstens drie avonden doen. Maar...ik pas de kleding van mijn dochters, alleen mijn rimpels passen er niet bij, maar een kniesoor die daar op let.
   Ik ben gaan paffen toen ik 12 was, onder leiding van een vriendin van een jaar ouder (trut!), en echt roken deed ik op mijn dertiende. Eens ben ik een jaar gestopt en eens zelfs vier jaar, maar de behoefte kwam telkens terug. Vooral voor mezelf erg rot, want ik zou het graag smerig willen vinden, maar ik vind het gewoon lekker. Ik had er nooit aan moeten beginnen, maar in 1970 zag de wereld er nog heel anders uit en bovendien was mijn onrijpe hoofd nog niet in staat om de ellende te overzien.
   Mijn verhaal is dat van velen. Vrijwel niemand is er blij mee dat hij rookt, maar kan het gewoon niet laten. Ook is vrijwel niemand blij met overgewicht. Ik geef toe, overgewicht is wel volop aanwezig op het ogenblik, van jonge kinderen tot senioren, maar dat is een tendens in veel landen. De consumptiemaatschappij eist haar tol. In plaats van zware mensen dat aan te rekenen, lijkt het me beter te kijken naar onze overdaad en de reden te achterhalen waarom kinderen door hun ouders al worden volgestopt. Maar mentaliteitsverandering bereik je niet met een hogere ziektekostenpremie. Daarbij, ik ken heel veel brave burgers die kanker kregen en hartaandoeningen, zowel als zware rokers en alcoholisten, die op zestig jarige leeftijd nog steeds vrolijk rondlopen. Waarvoor worden die gestraft? Of: waarom worden die brave zieken niet gestraft? Moeten we iedereen onderwerpen aan een gen-onderzoek en meer laten betalen als dat negatief uitpakt?

   De mentaliteit van de brave burger deugt voor geen meter. Blij als hij is, dat hij op geen enkele wijze ontspoort, denkt hij de schuld van de hoge zorgkosten in de schoenen van de stouterikken te mogen schuiven. En dan op naar een leven van 90 of zelfs ouder, gesteund door de AOW, de WMO, de AWBZ. En tot die tijd: breek geen been, krijg geen osteoporose, hoge bloeddruk, nieuwe heup, nieuwe knie, nierfalen, slechte ogen, staar, hoorapparaat, slappe benen, alzheimer en lig ook niet teveel in de zon. Ga niet skiën, voetballen en op enge bergpaadjes wandelen, want een gecompliceerde breuk zit in een kleine hoekje en erger nog: ik ken persoonlijk twee mensen, die van een berg te pletter zijn gevallen. Maar die kosten natuurlijk direct geen geld meer, dus dat mag dan weer wel.

   Gisteravond zaten wat raadsleden in een sessie te praten over het coffeeshopbeleid van de gemeente Velsen. Ja, natuurlijk zijn er een paar partijen die faliekant tegen die shops zijn, gewoon omdat ze niet weten welke mensen wiet roken, waar die roken, wat ze roken en hoe 'wel of niet' schadelijk dat is. Moeten er twee shops blijven in Velsen of moeten we terug naar een? Dan komt er vanuit die hoek een interessante oplossing: 'is één shop te weinig, dan gaan ze maar naar Haarlem!' Not in my backyard, heet dat. Daarbij ook nog even voorbij gaande aan het feit, dat de eigenaar van een coffeeshop ook gewoon een ondernemer is en dat Nederland zo'n zaak heel vals gedoogd. Vals? Ja, want hoe de winkel aan zijn wiet komt, daar wil Nederland het vooralsnog niet over hebben. En als die shop gesloten zou worden, dan heeft de eigenaar geen poot om op te staan, want ineens is zijn handel dan 'illegaal'. Mooie boel.

   Wat ik hiermee wil aangeven is, dat brave Nederlanders een hele grote mond hebben en Nederland het liefst zien veranderen in een saai park vol brave klonen, zonder enige overlast, zonder reuring, zonder persoonlijke vrijheid en vooral zonder zonden. Het is te overwegen, dat wel. Het zou ons bakken met geld schelen. Nee, niet omdat die brave Nederlanders niet ziek worden (en misschien worden ze van verveling nog wel zieker), maar omdat cultuursubsidies ook overbodig worden. Geen uitspattingen meer, geen Appels, geen Camperts, geen Heijboers, maar brave eenheidsworst, met als toppers Anton Pieck en Marjolijn Bastin. Mathilde Willink als boegbeeld van verderf en prinses Christina als dat van de ultieme braafheid. Geen culturele ziel zou in dit land kunnen leven.

   Grote vragen blijven: Wat begrijpen die brave Nederlanders van het leven? En waarom leven zij? Om ervan te genieten en wel te zien waar het schip strand, of om braaf niets te doen, wat God verboden heeft, om vooral niet dood te gaan, terwijl die God toch zo zaligmakend is? Ik begrijp er geen bal van.

Jong zijn

Het verschil tussen de werkelijkheid en het beeld dat media scheppen kwam gisteren knalhard mijn huiskamer binnen met de uitzending van Argos TV (Medialogica - Human/VPRO). Met de aflevering van 'Gouda, een probleem van tien miljoen' werd de kijker een beeld gegeven van een volledig uit de hand gelopen hetze, die op slechts één gebeurtenis was gebaseerd. In het kort: In Gouda wordt een buschauffeur overvallen door een Marokkaanse knul, wat leidt tot een kettingreactie van krantenberichten (197) over de Marokkaanse reljeugd, die vervolgens Haagse politici doet beweren dat het land in brand staat. Vervolgens maakt de burgemeester van Gouda maar van die situatie misbruik en delft tien miljoen om de problemen in de bewuste wijk (Oosterwei) aan te pakken. Opportunisme ten top, want er is niets aan de hand.

Wim Cornelis, burgemeester Gouda

   Van de werkelijkheid kan een mens enorm schrikken. Dat heb ik, zo u weet, al vaker gedaan als het gaat om berichtgeving in media. De Telegraaf speelt in genoemd programma een grote rol, in mijn kleinere wereld de IJmuider Courant. Ook schreef ik al eerder, dat iedere krant een kleur heeft en ofschoon die kleur u best eens zou kunnen aanstaan, het blijft een onjuist gegeven dat u in de kranten geen droge feiten kunt lezen. In verband daarmee complimenteerde ik ook de gemeente Beverwijk, die een raadsvoorlichter wil aanstellen om de bevolking te informeren over de politiek. Ooit was een journalist misschien de voorlichter voor de burger, maar dat is allang niet meer zo.
   Door onjuiste, alarmerende berichten in landelijke dagbladen krijgen veel burgers een angst, bijvoorbeeld voor Marokkaanse jongeren, of voor hangjongeren. Een partij als de PVV kan dit goed gebruiken. Die speelt in op die angsten en belooft de burger, dat het probleem zal worden aangepakt. In de tussentijd tracht de partij zoveel mogelijk aandacht aan 'het probleem' te besteden, waardoor dit in de media nog verder wordt opgeblazen. Populisme ten top.
   Ook in de IJmuider lees ik met regelmaat over ergernissen in wijken of straten. Mensen die last hebben van kinderen, van een metalen glijbaan, van hangjongeren, van geluiden, van uitgaande jeugd, de 'gevaarlijke' Kennemerlaan. Als raadslid kreeg ik de gelegenheid om eens een dagje met de politie op pad te gaan. Hou me ten goede: ik heb heel veel goed en alert werk gezien van de agenten, maar op een punt was ik het niet met de heren en dames eens: een groep jongeren trof elkaar in een plantsoentje, bij een bankje. Brommers uit, waterflesjes in de hand, zittend op de bank en op de rugleuning (foei, schoenen op de bank) en ja, één wildplasser die het hazenpad koos. Er was geklaagd wegens overlast. Alle aanwezige tieners moesten hun id overleggen en hun namen werden genoteerd. Maar waarom, vroeg ik me af. Behalve de wildplasser, die al lang was verdwenen, deden zij in mijn ogen niets verkeerd. Och ja, misschien roepen ze soms even hard naar elkaar, misschien lachen ze wat luid of schreeuwen ze even, maar nergens in de wetgeving staat, dat jongeren zich niet mogen verzamelen bij dat bankje en ouderen wel. 'Het is gemeentebeleid,' werd me verteld en 'Een plaatselijke verordening.' Dat is mooi, maar waarom is die verordening er? 'Omdat mensen er last van hebben.' Dat is niet mooi, maar ergens last van hebben wil niet zeggen, dat het verboden moet worden.
   Ik heb last van mijn man, die 's nachts met regelmaat naast me ligt te snurken, maar ik kan hem toch moeilijk verbieden om te slapen in zijn bed. Ik heb last van mijn buurkinderen als ze gillend van plezier in een badje spelen, maar ik kan ze niet verbieden om te spelen in hun eigen tuin. Ik zou het niet eens willen. Ik heb last van de verbouwing van een huis verderop, maar ik kan de bouw niet stopzetten. Ik had last van het verjaarsfeestje in de tuin van de buren, want ik kon mijn eigen bezoek niet meer verstaan en ik heb iedere keer weer last van de enorme vrachtwagens van de toeleverancier van het restaurant op de hoek, waardoor ik mijn straat niet in of uit kan. Moet ik dat allemaal maar willen verbieden? Mijn buren hebben last, als wij na een raadsvergadering in de zomer met wat politici nog even doorpraten op ons terras. Dan hangen ze uit het raam en zeggen, dat ze de volgende ochtend weer vroeg op moeten. Dat zal wel, maar dan doen ze het raam maar dicht. De zomers in Nederland zijn zo kort, dat ik buiten wil zitten als het maar even kan. Natuurlijk houd je rekening met elkaar, maar het moet geen dwangbuis worden.
   Ik heb nog nooit in de krant gelezen, dat een groep hangjongeren iemand heeft vermoord, een klein kind heeft ontvoerd of wat dan ook. Het enige wat ik lees is, dat ze troep achterlaten en dat ze herrie maken. Ja, daar zou je als politie wat van kunnen zeggen, maar om zonder enige aanleiding namen te noteren, dat is een beperking van de privacy, die volgens mij niet is toegestaan in Nederland. Je moet toch wel een goede reden hebben om als agent te eisen, dat iemand zijn identiteit bekend maakt. Tenminste, zo willen wij Nederlanders dat. Zo willen de klagers het voor zichzelf ook, want dat zijn vaak ouderen, die zich nog goed de vijf jaar in de vorige eeuw kunnen herinneren, dat dat anders was.
   De vraag is of wij last mógen hebben van al die zaken. Een wereld maakt kabaal. Veel mensen op een hoop, wat voor Nederland toch wel op gaat, leidt tot ergernissen, waar wij mee om moeten leren gaan, waar we ons overheen zullen moeten zetten. Wat wij wel willen is vrijheid. De vrijheid om te leven, om te ademen. In mijn jeugd waren het de lange haren en de kapotte spijkerbroeken die ergernis brachten. Nu zijn het hangjongeren of donker gekleurde jeugd, die wel eens gevaarlijk zouden kunnen zijn. In de Romeinse tijd klaagden ouderen al over jongeren, over hun aanpassingsvermogen of desinteresse. Zijn we nu, twee millennia verder, niet eens wijs genoeg om ons te realiseren, dat er altijd een generatiekloof zal blijven? Dat we ons daar als mens maar gewoon bij neer moeten leggen?

   In het beleidsplan van de politie, dat vanavond in een sessie wordt besproken, wordt de veiligheidsmonitor genoemd. 22% van de Velsense burgers voelt zich (weleens) onveilig. Ik wil wel eens weten waarom. Hangen daar feitelijke cijfers aan? Weten burgers wel of hangjongeren wel of geen criminele feiten plegen? Hoeveel kans lopen we op een woninginbraak? Wat houdt dat gevoel van onveiligheid nu precies in? Is dat alleen een onderbuikgevoel, gecreëerd door hetzes als die van de Telegraaf? De politie stelt alles in het werk, zo veel als met hun mankracht mogelijk is, om criminaliteit tegen te gaan. Het beleidsplan staat vol inspanningen. Meer kan ik niet van ze vragen, want zij zijn niet in staat om boeven niet geboren te laten worden, maar misschien kunnen zij hun aandacht wel verplaatsen van hangjongeren naar relevantere zaken. Dat kan alleen, als het klagen vermindert en wij ons allen realiseren, dat ouder worden gepaard gaat met  een zekere behoefte aan rust en orde, iets wat bij onze jeugd gelukkig nog ontbreekt. Dat heet jong zijn.

Boele + HOV

De eerlijkheid gebiedt mij om nu ook eens positief over de column van Bart Boele te schrijven. Bij het zien van zijn kop 'Laat toch komen, dat referendum' dacht ik direct 'Oh, daar gaan we weer!', maar dat pakte verbazend anders uit. Vandaag is Bart mijn vriendje (ofschoon we altijd wel on speaking terms zijn, hoor).
   In zijn column stelt hij zeer terecht, dat de komst van het HOV (hoogwaardig openbaar vervoer) in Velsen een democratisch genomen besluit is en dat hieraan voorafgaand door de gemeente geen fouten zijn gemaakt ten aanzien van burgerparticipatie. En ja, dat mensen de politiek niet in de gaten houden, de krant niet lezen en uitnodigingen voor bijeenkomsten over het hoofd zien, dat is de gemeente niet aan te rekenen. De gemeente informeert de bevolking al jaren op dezelfde wijze en breidt dit via internet steeds verder uit.
   Het past hier goed om de burgers van Velsen nogmaals te vragen om de politiek wel te volgen, want het gaat in alle gevallen om hun leefomgeving. Iemand die beweert dat politiek oninteressant en saai is begrijp niet, dat in de politiek vrijwel alles wordt beslist, waar we in ons leven mee te maken hebben.
   Een referendum kost een boel geld en wat dat aangaat ben ik het iets minder met Boele eens. Bovendien zou je dan een referendum kunnen loslaten op ieder besluit dat de gemeenteraad ooit heeft genomen. Waar is dan het eind? En ook het tijdstip van dit referendum is onjuist. Zijn er plannen en neigt een gemeenteraad die aan te nemen, terwijl er bij de bevolking wellicht een meerderheid tegen is, dan kan een referendum de boel tegenhouden. Maar vier jaar na dato hier nog eens mee aankomen is toch wat mal. Bovendien, er zijn hooguit nog wat beslissingen te nemen over de route van deeltracé's (waar ook burgers zich, zoals in Santpoort, nog steeds druk mee bezig houden), maar er staat geen enkel besluit op de agenda van de raad, dat het referendum zou kunnen beïnvloeden.
   Waarom moet er eigenlijk HOV komen? Dat is de vraag, die ik nergens gesteld zie. Voor het antwoord daarop kan je terug naar de Romeinse tijd, toen wegen werden verhard voor beter vervoer van legers, want de burger had nog weinig met reizen. In WOII legden de Duitsers wegen aan (ook voor legers): de basis van het huidige autobahn netwerk en bijvoorbeeld de zeeweg van Overveen naar Zandvoort. Legers reizen inmiddels nog nauwelijks over de weg, maar burgers des te meer. En er komen steeds meer burgers. In Nederland kunnen die zich op den duur niet meer allemaal verplaatsen in een auto, tenzij het onze wens is, om het hele land te asfalteren. Ergens zal de rek om die auto's allemaal kwijt te kunnen eruit zijn en zal een netwerk van modern openbaar vervoer noodzakelijk zijn. Dat netwerk zal zoveel mogelijk vrij baan moeten hebben, omdat dat de reisduur constant houdt. Een factor waar je, als je met openbaar vervoer reist, op moet kunnen bouwen. Alleen dan kan het openbaar vervoer het winnen van de auto.
   Als ik in Barcelona op de metro wacht, dan telt een klok de minuten af, waarop die binnenkomt (altijd korter dan drie). Je hoeft daar niet te rennen om nog een metro of bus te halen, want de frequentie is hoog. Het zal niet in mijn kop opkomen om in die stad de auto te nemen. Ook in Wenen is het OV zo goed geregeld, dat ik niet aan de auto denk. Hier in Nederland wel. Waarom? Omdat het OV nog lijkt op prutswerk. Ten eerste is het duur, ten tweede wordt er niet frequent genoeg gereden, ten derde zijn veel plaatsen heel moeilijk bereikbaar, ten vierde sta je met de bus net zo lang in de file als met de auto. Van IJmuiden naar Zandvoort kan je het beste maar voor een wandeling over het strand kiezen. Dat moet dus allemaal veranderen en niet over 20 jaar, als de nood werkelijk aan de man is, maar nu al. Om dat netwerk over enkele decennia klaar te hebben zal je nu moeten beginnen met de planning en gedeeltelijke uitvoering.
   Velsen is geen eiland op zich, dat zich kan onttrekken aan de wereld eromheen. Het maakt deel uit van de Randstad, heeft zijn economische belangen en moet zorgen, dat het up-to-date blijft en meegaat in tal van ontwikkelingen. Daar hoort  het HOV ook bij. We kunnen behoudend trachten Calimero-behoeften te koesteren, maar dan sluiten we ons af en zullen bedrijven andere locaties zoeken om zich te vestigen.
   Mocht de nieuwe HOV lijn problemen opleveren, omdat bepaalde locaties niet meer worden bereikt, dan zal het overige netwerk dat moeten oplossen. En natuurlijk zal je altijd zien, dat de een er juist mee is gebaat, terwijl de ander verder moet lopen. Ook zijn er mensen, die nu een busbaan vlakbij hun huis krijgen, maar daar lag al een spoor en de kans dat die route weer eens voor OV gebruikt zou worden lag wel voor de hand. Gelukkig wordt het geen weg met auto's en brommers.
   Ik ben niet altijd blij met de vooruitgang en alle ontwikkelingen die daarmee gepaard gaan, met name omdat de natuur zo verschrikkelijk onder druk komt te staan. Maar het HOV is nu net een ontwikkeling die ik toejuich. Ik droom ervan, dat ik ooit de mogelijkheid zou hebben, om in schoon vervoer van hot naar her te reizen, zonder een moment spijt te hebben van de verkoop van mijn auto. Voor een andere droom heb ik nog wel benzine nodig: een kleine camper, waarmee ik door heel Europa kan reizen. Weer eens terug naar de via Appia Antica, waarvan de Romeinen van toen misschien ook vonden, dat die te dicht bij hun huis werd aangelegd of zich afvroegen, waar dat nou allemaal voor nodig was. Maar het duurt nog wel even voordat dat realiseerbaar is en misschien zijn er dan ook elektrische campers.