Ja, zij bestaan, brave Nederlanders. Minstens 40% van onze bevolking is braaf, heb ik begrepen. Dat hebben onderzoeksbureau Nivel en het Sociaal Plan Bureau voor ons uitgezocht. Deze brave Nederlanders drinken niet, roken niet en eten precies dát wat ze nodig hebben. En behalve deze goede eigenschappen hebben ze ook de behoefte om de zielen van stoute Nederlanders te redden. Zij zijn vrijwillig bereid om daar energie in te steken, door hun fiat te geven aan verhoging van de zorgpremie voor deze stoute Nederlanders. Zo zullen die stouterikken zich wel aanpassen, is hun idee. Wacht even, ik moet mijn sigaret uitmaken.
Ik moet als roker volgens de brave Nederlander gestraft worden voor mijn ongezonde gedrag, want ik jaag de kosten van de zorg, samen met al die andere rokers, fors omhoog. Dan moet ik nogmaals gestraft worden, omdat ik graag wijn drink. Te dik ben ik niet, maar dat dank ik alleen aan mijn ijdelheid, hoor. Ik ben zo'n vrouw die nog verwoed tracht jong te blijven en de kleding van haar dochters wil passen. Tsjonge, wat is dat een gevecht. Nooit eens een lekker stuk chocola, geen zoete warme chocola tijdens een fractievergadering en met de pistachenootjes moet ik minstens drie avonden doen. Maar...ik pas de kleding van mijn dochters, alleen mijn rimpels passen er niet bij, maar een kniesoor die daar op let.
Ik ben gaan paffen toen ik 12 was, onder leiding van een vriendin van een jaar ouder (trut!), en echt roken deed ik op mijn dertiende. Eens ben ik een jaar gestopt en eens zelfs vier jaar, maar de behoefte kwam telkens terug. Vooral voor mezelf erg rot, want ik zou het graag smerig willen vinden, maar ik vind het gewoon lekker. Ik had er nooit aan moeten beginnen, maar in 1970 zag de wereld er nog heel anders uit en bovendien was mijn onrijpe hoofd nog niet in staat om de ellende te overzien.
Mijn verhaal is dat van velen. Vrijwel niemand is er blij mee dat hij rookt, maar kan het gewoon niet laten. Ook is vrijwel niemand blij met overgewicht. Ik geef toe, overgewicht is wel volop aanwezig op het ogenblik, van jonge kinderen tot senioren, maar dat is een tendens in veel landen. De consumptiemaatschappij eist haar tol. In plaats van zware mensen dat aan te rekenen, lijkt het me beter te kijken naar onze overdaad en de reden te achterhalen waarom kinderen door hun ouders al worden volgestopt. Maar mentaliteitsverandering bereik je niet met een hogere ziektekostenpremie. Daarbij, ik ken heel veel brave burgers die kanker kregen en hartaandoeningen, zowel als zware rokers en alcoholisten, die op zestig jarige leeftijd nog steeds vrolijk rondlopen. Waarvoor worden die gestraft? Of: waarom worden die brave zieken niet gestraft? Moeten we iedereen onderwerpen aan een gen-onderzoek en meer laten betalen als dat negatief uitpakt?
De mentaliteit van de brave burger deugt voor geen meter. Blij als hij is, dat hij op geen enkele wijze ontspoort, denkt hij de schuld van de hoge zorgkosten in de schoenen van de stouterikken te mogen schuiven. En dan op naar een leven van 90 of zelfs ouder, gesteund door de AOW, de WMO, de AWBZ. En tot die tijd: breek geen been, krijg geen osteoporose, hoge bloeddruk, nieuwe heup, nieuwe knie, nierfalen, slechte ogen, staar, hoorapparaat, slappe benen, alzheimer en lig ook niet teveel in de zon. Ga niet skiën, voetballen en op enge bergpaadjes wandelen, want een gecompliceerde breuk zit in een kleine hoekje en erger nog: ik ken persoonlijk twee mensen, die van een berg te pletter zijn gevallen. Maar die kosten natuurlijk direct geen geld meer, dus dat mag dan weer wel.
Gisteravond zaten wat raadsleden in een sessie te praten over het coffeeshopbeleid van de gemeente Velsen. Ja, natuurlijk zijn er een paar partijen die faliekant tegen die shops zijn, gewoon omdat ze niet weten welke mensen wiet roken, waar die roken, wat ze roken en hoe 'wel of niet' schadelijk dat is. Moeten er twee shops blijven in Velsen of moeten we terug naar een? Dan komt er vanuit die hoek een interessante oplossing: 'is één shop te weinig, dan gaan ze maar naar Haarlem!' Not in my backyard, heet dat. Daarbij ook nog even voorbij gaande aan het feit, dat de eigenaar van een coffeeshop ook gewoon een ondernemer is en dat Nederland zo'n zaak heel vals gedoogd. Vals? Ja, want hoe de winkel aan zijn wiet komt, daar wil Nederland het vooralsnog niet over hebben. En als die shop gesloten zou worden, dan heeft de eigenaar geen poot om op te staan, want ineens is zijn handel dan 'illegaal'. Mooie boel.
Grote vragen blijven: Wat begrijpen die brave Nederlanders van het leven? En waarom leven zij? Om ervan te genieten en wel te zien waar het schip strand, of om braaf niets te doen, wat God verboden heeft, om vooral niet dood te gaan, terwijl die God toch zo zaligmakend is? Ik begrijp er geen bal van.
