Als agnost zou me een beetje meer kennis van zaken wellicht over een streep kunnen trekken. En dus ging ik aan het lezen. Een ellenlang voorwoord over 'dit' boek, waarin weerlegging van de kritiek op eerdere uitgaven en de vele misvattingen over zijn argumentatie wordt gevolgd door een inleiding met een vervelende opsomming van wat ik in de volgende hoofdstukken kan verwachten, alsof ik dat al lezende niet zal bemerken.
In het eerste hoofdstuk bepaald RD de Godhypothese van Dawkins (GHD): 'Er bestaat een bovenmenselijk, bovennatuurlijk wezen dat doelbewust het universum met alles erin, inclusief ons mensen, heeft ontworpen en geschapen'. Het is voor het eerst dat ik verneem, dat iedere gelovige op deze wereld deze hypothese aanhangt. Volgens mij is geloof net zo divers als de diversiteit van mensen op deze wereld. Blunder 1 is geschapen.
RD doorspekt zijn tekst met 'in dit boek...', 'dit boek zal...' en '...wat dit boek...'. Kennelijk mag ik niet zelf bepalen wat de tekst met me doet, want dat kauwt RD voortdurend voor, zodat er geen misverstand kan bestaan over zijn bedoelingen en de uitwerking op de lezer, ook al benaderen zijn woorden zijn doelstellingen absoluut niet. In tegendeel, zijn argumenten zijn zo ontzettend zwak en bij vlagen infantiel, dat je juist meer in een God gaat geloven. Ergens word ik ook nog uitgemaakt voor een armoedzaaier, een lafaard, ruggengraatloos als hij het agnosticisme bespreekt.
De armoede van het agnosticisme: Er is niet mis met mensen die een agnostisch standpunt innemen in gevallen waarin het ons ten enenmale ontbreekt aan bewijs. Dan is het zelfs een redelijk standpunt. (...) Maar hoe zit dat met het bestaan van God? (...) Dat we het bestaan van iets kunnen bewijzen noch weerleggen, wil niet zeggen dat bestaan en niet-bestaan op voet van gelijkheid staan. (...) ...de beschikbare bewijzen en redeneringen zullen hoe dan ook een inschatting van de waarschijnlijkheid van zijn bestaan opleveren die bij lange na de vijftig procent niet benadert. Daarmee zegt RD dus, dat men niet mag twijfelen aan welles of nietes als er voor een kant van een zaak meer argumenten of bewijzen te vinden zijn dan voor de andere kant. Blunder nummer 2.
Andere blunders of blundertjes, teveel om op te noemen, gooi ik voor het gemak even op een hoop als blunder 3. RD duikt namelijk in het verleden en citeert allerlei beroemdheden uit de geschiedenis, levend in een tijd (lang) voor het Darwinisme. Ofschoon in de oudheid ook al sprake was van geloof in een verschillende vormen van evolutie, werd het woord evolueren voor het eerst in zijn huidige betekenis gebruikt in 1826. Om mensen als Anselmus van Canterbury (1078) te citeren is wel een heel beroerd gekozen strategie om de kromheid van de argumentatie voor het bestaan van God aan te tonen. Niet alleen diept hij vreemde argumentatie op uit het verleden, dat volkomen werd beïnvloed door gebrek aan wetenschap, hij somt ook nog een aantal uitspraken op van mensen in het hier en nu, die zo dom zijn, dat aan het niveau van hun intelligentie mag worden getwijfeld. Natuurlijk kan je overal in de wereld waanzin vinden als je zoekt, maar je moet langer zoeken naar slimme redenaties, die een brein doen twijfelen. Die gaat RD in zijn boek uit de weg, wellicht omdat het dan te ingewikkeld wordt om deze te weerleggen of simpelweg omdat hij ze niet kan weerleggen. Op dat moment zou zijn eigen armoedige agnosticisme aan het licht komen. Maar zaken opsommen als "God houdt van je, hoe kun je zo harteloos zijn om niet in hem te geloven? Dus God bestaat" of "De meerderheid van de wereldbevolking gelooft niet in het christendom. Dat is precies wat Satan in de zin had, dus God bestaat." is kleinzielig.
Blunder 4 tenslotte: RD haalt kerk en geloof volledig door elkaar, ziet niet dat geloof in God een persoonlijke zaak is, waarbij de God allerlei verschillende gedaantes of vormen kan hebben. Het ietsisme lijkt hem onbekend. Natuurlijk zijn er nog altijd religies (kerken) die een conservatief Godsbeeld neerzetten, de bijbel of koran letterlijk nemen, maar er zijn er nog veel meer, die ook het geloof hebben laten evolueren tot vorm die in de 21ste eeuw beter past. Dat zijn al die persoonlijke Goden, soms met maar één volgeling, die zijn gecreëerd met de kennis van onder andere de evolutie. RD mag zijn GHD hebben bepaald, maar zo gelooft het merendeel van de gelovigen niet.
Het is jammer, dat het boek zo infantiel slecht is, een trapperij is geworden zonder kop of staart, een verzameling citaten en meningen die hun doelmatigheid verliezen omdat ze net de plank misslaan. Het maakt in feite het atheïsme bespottelijk en dat is net zo kwalijk als het geloof in (een) God bespottelijk te maken.
Na 120 bladzijden, zo'n 20% van het boek, kon ik niet meer verder lezen, omdat het niveau met iedere bladzijde daalde. Zonde van mijn geld. Het leert me, dat ik eerst recencies goed moet lezen voor ik weer een boek koop.
