Doe-het-zelf, koop-het-zelf

'Degene aan wie je hem had uitgeleend had die ketting goed om zeep geholpen,' zegt Ernst over mijn kettingzaag, 'maar nu doet hij het weer.'
Daar ben ik blij mee, maar ik denk gelijk aan mijn tegelsnijder, die ik nooit meer heb teruggezien.
'Ach, ik heb er nog een,' zegt Ernst.
'Een elektrische?' vraag ik.
'Had je een elektrische? Dat is zonde, dat zijn mooie dingen.'
'Ja, en ik had ook een elektrische kapzaag, maar die was ook kapot toen ik hem terug kreeg en mijn eerste decoupeerzaag ook.'
   Ik heb sinds de aankoop van een eerste eigen huis in 1991 heel wat gereedschap bij elkaar gespaard. Mijn gereedschap, want ik had een man met twee linker handen. Goed materiaal is het halve werk, daar kwam ik al snel achter. Dus geen schroevendraaiers meer uit de 5€ bak, maar échte. En geen boormachines meer met een laag wattage, maar krachtige. En ook weer niet een te zware, want ik blijf een vrouw. En onlangs, na de dood van een tweede 'mouse', werd het een palmschuurmachine van degelijke kwaliteit. Die rotzooi moet ik niet meer. Ik heb inmiddels alles, van goede schroeven tot een kettingzaag, van alle maten moertjes tot een cirkelzaag (oké, die heb ik geërfd van mijn vader). Overdreven? Nee hoor, in dat eerste huis maakte ik zelf een kozijn waar eerder rotte tuindeuren hadden gezeten. Het balkon was toch maar 50 cm diep en ik had geen enkele behoefte om erop te staan. Ik houd ervan om timmerman te spelen, of schilder. En mijn nippeltjes, boutjes, moertjes en schroefjes hebben, sinds ik Jan Hanlo heb gelezen, allemaal smoeltjes, het zijn allemaal meneertjes en mevrouwtjes. Voor de vakantie ben ik begonnen aan het kaal maken van de trappen. Als ik eenmaal begin, vind ik het heerlijk werk. Maar dat beginnen is wel eens een probleem.
   Sinds mijn nieuwe huwelijk hebben we van alles twee tot drie exemplaren, want Ernst is ook een doe-het-zelver. Hij overtrof me alleen met tuingereedschap. Maar toch is er een verschil tussen zijn gereedschap en het mijne. Het zijne is mannelijk en het mijne vrouwelijk. Waar dat hem in zit weet ik niet, maar het is gewoon zo. Ik wil niet met zijn gereedschap werken en hij niet met het mijne. En dat is maar goed ook, want als er dan iets kapot gaat of zoek raakt kunnen we het elkaar niet verwijten.
   Ik ben een redelijk behulpzaam type en dat is niet altijd even slim. Als iemand mij vroeg iets te mogen lenen, dan deed ik dat altijd graag. Soms bood ik het zelfs zelf aan, maar daar ben ik mee opgehouden. En sinds een paar jaar heb ik ook moeite met uitlenen als daarom wordt gevraagd. Ik kreeg namelijk alles óf kapot terug, óf helemaal niet. Ziek werd ik ervan. De duurste dingen verdwenen uit mijn mooie verzameling gereedschappen, maar ook boeken zag ik bijna nooit meer terug.
   Toen mijn dochters eens aan Ernst vroegen, of ze een cd mochten lenen, zei hij resoluut 'nee'! Dat klonk zou boud, dat we hem allemaal met grote ogen aanstaarden. 'Nee,' zei hij nog eens, 'Ik leen nooit cd's uit, want ik kreeg ze altijd met krassen terug, als ik ze al terugkreeg.' Dat was duidelijk. Ik probeerde hem nog over te halen, omdat het hier om familie ging, maar dat mocht niet baten. Ik moest blij zijn, dat ik toestemming had om aan zijn cd's te komen. Ach ja, na tien jaar alleenrecht is het erg moeilijk je dierbare spullen weer te moeten delen, maar Ernst overwon zijn problemen daarmee, nadat ik hem had beloofd ze als kinderen te zullen vertroetelen. Ook voor mijn dochters maakte hij uitzonderingen, waar hij soms toch spijt van heeft. Toen wij van vakantie thuiskwamen lager er een paar cd's bovenop elkaar zonder doosje. Daar heb ik ook een hekel aan, maar ik hield wijs mijn mond en Ernst, ik zag het wel, slikte een aantal keren flink.
   Het niet uitlenen van spullen komt erg onaardig over en daarom wordt het voor mij een waar dilemma. Hoe kan je fatsoenlijk 'nee' zeggen, zonder te verworden tot de vervelende klier van de straat? Je kan natuurlijk zeggen 'Sorry, maar dat heb ik niet', maar dat is liegen en bovendien heeft iemand je misschien een keer bezig gezien met het apparaat. Ik zou het niet weten. Ik durf daarom ook nooit 'nee' te zeggen, maar hoe krijg ik dan ooit mijn spullen weer (heel) terug?
   Misschien moet ik hier een oproep doen aan alle mensen, die nog gereedschap en boeken van mij in huis hebben. Jongens, breng het eens terug (na reparatie), dan kan ik weer met een gerust hart uitlenen.
   Dan heb ik nog een advies voor beginnende doe-het-zelvers: Er zijn 'doe-het-zelf'-markten, waar 'koop-het-zelf' de bedoeling is. Geen geld? Dan kan je alles ook nog huren.

Deze tekst heeft geen betrekking op I+I S, dat dan weer niet.