Dure medicijnen

De afgelopen weken ontstond grote ophef over peperdure medicijnen voor ziektes als Pompe en Fabry. De zorgverzekeraar zou dergelijke dure medicijnen niet langer willen vergoeden en ingewijden weten te vertellen, dat de medicijnen zo extreem duur worden gehouden door octrooien die erop rusten. Huub Schellekens, hoogleraar medische biotechnologie, wordt regelmatig geciteerd in diverse kranten.
     Op de vraag waarom nu ineens ophef is ontstaan over de prijs van medicijnen antwoordt hij dat hij al jaren, onder meer als lid van de PvdA, tevergeefs de discussie probeert aan te zwengelen, maar kennelijk is het electoraal geen onderwerp waarmee je kunt scoren. Vreemd is dat, want in Nederland geven we volgens Schellekens 5 á 6 miljard teveel uit aan medicijnen (de helft van het totale bedrag). Bovendien stijgen de kosten van de zorg niet het snelste door de vergrijzing maar, zegt hij, door de prijs van medicijnen. Een groot deel van het teveel betaalde wordt besteed aan de bescherming van de exclusieve positie van bedrijven.

Huur Schellekens

     Voorbeelden zijn niet alleen de medicijnen voor bijvoorbeeld Pompe, maar ook de inenting van jonge vrouwen tegen baarmoederhalskanker. Het medicijn is voor 50 cent te produceren, maar er wordt honderd keer zoveel voor gevraagd. Daarbij gaat het om 200 gevallen van dit soort kanker per jaar (en dat aantal daalt) en is het de vraag, of je dan een paar honderd miljoen moet uitgeven voor vaccinatie.
     Nou ja, zo zijn er nog een aantal zaken te noemen, die zo vreemd zijn, dat je snel van mening bent dat ze niet deugen. Als octrooien vervallen zouden de kosten van medicijnen volgens Schellekens met 80% dalen. Het bespaart de wereld 400 miljard euro, meer dan genoeg voor onderzoek naar nieuwe medicijnen. Bovendien zouden medicijnen dan voor iedereen op de wereld beschikbaar zijn.
     Als consument ontgaan je al deze zaken meestal. Wij betalen braaf onze zorgverzekering en ons eigen risico zonder enig besef hiervan, of van de kosten van medicijnen of wat ziekenhuizen declareren voor behandelingen tijdens bezoek of verblijf. Alles gaat buiten ons om. Als dat niet zo is, ontstaan er rare situaties. Zo kwam ik er een paar jaar geleden achter, dat een specialist betaald wordt voor een 'traject'. Mijn zusje had een schimmeltje en ging naar een specialist. Zij kreeg, na een consult van vijf minuten, een recept mee voor een zalfje en na een week of  twee was het leed geleden. Zij heeft een speciale verzekering omdat zij veel in het buitenland vertoeft, en dus kreeg zij de rekening toegestuurd: € 279,--. Geschrokken belde zij de arts, die haar meedeelde, dat het om een 'behandelingstraject' gaat, dat in zijn geheel betaald moet worden, afgezien van het feit, of je dit traject (nazorg e.d.) nou volgt of niet. Maar wie gaat er terug naar de specialist, als alles na het smeerseltje prima in orde is?

     Een ander voorbeeld: tijdens de geboorte van mijn eerste dochter kwam er eenmaal een gynaecoloog een paar minuten binnenwaaien. Waarom ik de rekening thuisgestuurd kreeg van die bevalling weet ik niet meer, maar de man declareerde drie consulten. Ik heb de verzekering daarvan op de hoogte gesteld, want ondanks dat ik het zelf niet hoefde te betalen, vond ik het onzin om dit zomaar te laten gebeuren.
     Enige kijk op wat er voor onze zorg wordt betaald hebben wij niet. Dat is vreemd, want wij zijn de consument. De hoogte van onze verzekeringspremie is afhankelijk van de geleverde diensten, maar welke diensten worden gedeclareerd is ons onbekend. In de huidige digitale wereld zou dat anders kunnen. Een afschrift van de rekening ter controle naar de patiënt zou veel kunnen oplossen. Ik denk dat de administratieve meerprijs nihil is ten opzichte van de besparingen.

A. Fleming, ontdekker penicilline 

     Er was een tijd, dat medici en chemici de wereldverbeteraars waren. Zij bedachten medicijnen en behandelingen om mensen te redden. Iemand zonder geld had daar net zo goed recht op als iemand met een fors inkomen. Het ging om leven of dood, om ziekten uit te roeien, om mensen niet te laten lijden en om de wens iets uit te vinden, dat het leven aangenamer of draaglijker zou maken. Nu gaat het alleen nog om geld. De gouden business, onbereikbaar en ondoorzichtig voor een normaal mens, die alleen maar dankbaar moet zijn dat de medische zorg er is en die geen moeilijke vragen moet stellen. En wij zijn dankbaar en zetten onze medici op een voetstuk. Zonder hen zouden we lijden. Maar zonder de boer en zijn tarwe of zijn melk is dat ook het geval. Dan kom ik weer terug op eerdere blogs, waarin in schreef, dat iedereen zijn aandeel levert in deze wereld, en wij allen tezamen die maatschappij vormen waarin het goed toeven is. De een mag, omdat hij lang heeft moeten studeren of meer risico's neemt, iets meer verdienen dan de ander, maar jezelf verrijken ten koste van anderen is een ander verhaal. Daarop heeft niemand recht.

     Ik hoop dat de politiek hard aan de slag gaat met dit hele verhaal, want afgezien van wat wij bevoorrechten teveel betalen voor onze zorg, gaat het ook om een groot aantal patiënten in andere delen van de wereld, die uitgesloten zijn van goede medische voorzieningen. Simpelweg omdat het westen zich eraan verrijkt.