Het eigen universum

Dit is mijn wereld niet meer.

Mijn wereld is anders. Deze vervuilt, wordt warmer, wordt beheerst door miljardairs, artificial intelligence, dictators, racisten, maar is ook, als ik dicht bij huis blijf, vredig en prettig. De wereld die ik niet accepteer is individualistisch, klagend, opgeblazen, overtrokken, gefixeerd op zelfbeklag of persoonlijke erkenning. Exhibitionistisch. Niet op de bank van een psych, maar het liefst in de krant of op tv.

De genderdiscussie als voorbeeld. Mrensen zijn hetero, homo, man, vrouw, of gewoon mens. Een v of m op een papier is een discussie waard, die grenzen overschrijdt en door een relatief kleine groep vreselijk opgeblazen het nieuws overheerst. Aandacht vestigen op jezelf, jezelf exploiteren, alsof het iemand een moer kan schelen of jij je neutraal, m of v voelt. Je hebt een naam en daarmee word je aangesproken. Maar misschien wordt jouw boek beter verkocht met zo'n extra stukje separatie. Wie wil er tot de grijze massa behoren?

Lhbtq...ik ben hetero! Ik weet het, heel grijs. Maar mijn homo vrienden zijn dat ook. En of ik bi's in mijn vriendenkring heb, weet ik echt niet. Ik ben in het geheel niet geïnteresseerd in hun seksleven. Kortom, wat dat seksleven betreft is iedereen grijs, tenzij iemand op de barricade gaat staan schreeuwen, dat 'ie het met deze of gene doet. Exhibitionisme heet dat. Is iemand geen beroemdheid, dan is er een sluipweg: laat zien hoe anders je bent en schreeuw het van de daken. Een foto in de krant met string of blote borsten, onder het mom, dat iedereen geaccepteerd moet worden, zoals 'ie is. Een vertoning, die eerder zielig is en weerzin wekt, dan dat het bijdraagt aan acceptatie. Genoeg homo's hekelen de vertoning. Doe normaal, een betere manier om bijvoorbeeld homofilie alom geaccepteerd te krijgen, en behoud je excessen voor de slaapkamer, waar ook hetero's ze meestal opsluiten als prive aangelegenheden. Een homo elders in de wereld zou het geweldig vinden als hij zonder geweld over straat kan lopen.

"Hoe voelde dat voor u," vraagt een journalist aan de echtgenoot van een kankerpatiënt. Wat had de journalist als antwoord verwacht? Geweldig, happy? Of 'Ik hoef de scheiding nu niet door te zetten, die komt vanzelf'? Het zijn de gesprekken met zieke, zielige mensen. Wat ze allemaal moeten doorstaan. Dat moet voor de lezer of kijker een 'ik-moment' zijn: Ach ja, ik was ook zo zielig. Het individu uit de massa getrokken als tearjerker. Informatieve waarde: 0. Vanaf 2000 tot en met 2021 kregen 2.146.197 kanker (NKR). Maar weinig families werden overgeslagen. 

Een miskraam na drie weken zwangerschap levert een lang verhaal op over verlies van dat wat er nooit was. Het nooit geboren kind had Anna kunnen heten en wellicht de Nobelprijs kunnen winnen. Flauwekul, want een zwangerschap eindigt omdat er iets niet in de haak is. Anna had meer kans zwaar gehandicapt te zijn. Het verhaal draait niet om de verloren vrucht, maar om de aandacht waarnaar de schrijver smacht. Het cultiveren van een doodnormale gebeurtenis. Niet voor niets wachten vrouwen de twaalf weken af, alvorens ze hun zwangerschap bekend maken. Elf procent van de vrouwen maakt een miskraam mee, twee procent twee keer en een procent drie keer of meer. Maar niet alle miskramen worden geregistreerd. Mijn empathie met kinderloze wensmoeders hiermee niet te verwarren. 

Het spel tussen man en vrouw is afgelopen. MeToo heeft het de nek omgedraaid, maar natuurlijk alleen als de billenknijper je type niet is. Is hij het wel, en stopt hij vervolgens met knijpen, dan kan zelfs 'je type' worden aangeklaagd. Dat heet wraak. Er zijn tal van vrouwen die geen goed woord overhebben voor de man, die ze niet konden krijgen. Er zijn legio vrouwen, die net zolang uitdagen, tot ze hun prooi te pakken hebben. Leidt dat niet tot de gewenste relatie, dan worden ze vals. Wij zoogdieren moeten ons voortplanten, staat is de biologie beschreven, en daarom doen man en vrouw hun best een partner te vinden. Daaraan vooraf gaat het zoogdieren-spel. Ben je er niet van gediend, dan dank je voor de aandacht, hij vindt je immers aantrekkelijk, en loop je weg.

Dit heeft niets te maken met verkrachting, verkeerde intenties of vernedering. Het is de manier waarop mannen hun gevoel laten blijken en het is oer, net als hun vreemdgaan. Onze hersenstam bezit nog steeds de driften van een aap. De aap van nu is geperst in een monogaam huwelijk, tegenstrijdig aan de signalen van zijn hersenstam, die zegt dat hij zijn sperma ook elders moet droppen. Vreemd is wel, dat ongewenste intimiteiten aangeklaagd kunnen worden, maar er voor zover ik weet nog nooit een rechtszaak is geweest over het vreemdgaan met grove leugens van een echtgenoot of -genote. Wie het heeft meegemaakt weet hoeveel pijn dat doet en wat het kapot maakt, in een gezin met kinderen, die geen stem hebben.

Mijn wereld draait om de mensen, direct om mij heen. Steun aan een stel dat niet rond kan komen, aan Palestijnen, aan Oekraïners, voor zover dat kan. En de grotere wereld? Trachten mijn bijdrage aan milieuschade zoveel mogelijk te beperken, tweedehands kleding, dictators veroordelen, zorgen over de rechten van kind en mens. Zwerfhonden verzorgen. Ja, zelfs bijeen en wespen uit een zwembad redden. Wat is aandacht waard.

Mijn eigen verhaal is volkomen onbelangrijk voor deze wereld, want het vele lijden erin overtreft een v of een m, een kneep in de billen, een ziekte, een miskraam. Het zelfbeklag, exhibitionisme en de exploitatie van jezelf, het is een individualistische verheerlijking, een excuus om de wereld om je heen te vergeten en je te focussen op jouw rechten, jouw welbehagen, jouw lijden. Jouw kleine wereld als universum. 

Reina

NB: In geen enkel geval bagatelliseer ik leed. Ik beschrijf de luchtballon, die werkelijk leed ondersneeuwt en dat daarom juist wel doet.

Alpha gedrag

Toumai

Vroeg in de avond staat ons beeldscherm in de savanne en holt een blonde Engelse zwetend in onze richting. Ze vertelt buiten adem, dat wij onze vacht verloren om te kunnen zweten en zo onze lichaamstemperatuur regelen. Aan de hand van botten van de Toumai, een verre voorvader die 6 á 7 miljoen jaar geleden in het gebied leefde waar zij nu rond holt, laat ze ons weten, dat deze aap al rechtop liep. Door droogte maakten bossen plaats voor graslanden, de savanne, en om te overleven moesten we hard en langdurig kunnen rennen. Ons DNA komt voor meer dan 99% overeen met die van de chimpansees, ofschoon wij niet eens rechtstreeks van hen afstammen. De tak splitste zich al veel eerder.
   De Engelse vertelde het verhaal van onze schepping, zonder appel en zonder rib, maar wel met botjes, die aantonen hoe de voet aan de enkel zat. Veel dingen wist ik al, maar bijvoorbeeld niet, dat de mens zich met zijn smalle middel en lange benen zo aanpaste aan het landschap, dat hij van alle zoogdieren de langste afstand kan hollen.

   Een indiaan in het hart van een oerwoud zal zo zijn eigen verhaal hebben over zijn origine. Ik begrijp dat, want daar is geen boek te vinden. Maar in de westerse wereld zijn er nog mensen die geloven in Adam en Eva. Dat begrijp ik niet. Zij gaan hardnekkig voorbij aan de wetenschap om zich vast te klampen aan een oud testament, dat inderdaad stokoud is. Het zijn waarschijnlijk dezelfde mensen, die homofilie zien als een ziekte en de straf daarop verwachten in de hel.
   Hardnekkigheid kom ik regelmatig tegen. Als een mens tegen beter weten in stug zijn gelijk wil behouden, dan leidt dat vaak tot liegen. Zo had ik ooit een man, die werd betrapt met zijn vriendin, maar zelfs toen nog bleef ontkennen dat hij vreemd ging. Ik dacht dat hij leed aan een bijzondere afwijking, maar bij nader inzien is die niet zo bijzonder. In tegendeel, hele massa's lijden aan de ziekte.
   Even geleden kreeg een aantal bewoners niet het referendum waarom het had gevraagd. De verordeningen maakten dat onmogelijk. Maar natuurlijk werd de gemeente de zwarte piet toegespeeld. Deze had de regels maar aan zijn laars moeten lappen en de kranten hapten daar heerlijk op door met leugen op leugen.
   Als de moordenaar van een meisje met behulp van DNA kan worden terechtgesteld, dan juicht de in Adam en Eva gelovende vader hard om de techniek, die hij elders negeert. Als de referendum aanvrager geen lelijk bouwsel in de achtertuin van de buren wil, zal hij wensen dat de bouwverordeningen in acht genomen worden. Verordeningen die hij elders negeert.
   Een antwoord op de vraag, waarom mensen hardnekkig volhouden in hun ongelijk is waarschijnlijk verlies. Allerlei vormen van verlies. De Godvrezende is niet langer superieur aan al het andere in deze wereld, maar wordt gedegradeerd tot een kleine schakel in het hele proces, een speling der natuur. Hij is niet uitverkoren, noch bedoeld. En daarmee verschilt hij niet van de homo en de atheïst. De referendum aanvrager verliest de macht over het stuur en is uitgespeeld. Hij heeft niet meer rechten dan een ander, ook al schreeuwt hij nog zo hard. Lukt het niet te winnen met feiten, dan komen de leugens.
   De vreemdganger verliest ook. Hij kan niet vreemdgaan zonder de bestaande relatie en dus grijpt hij naar leugens. In feite streeft hij, als een rechtgeaard alpha mannetje, naar veelwijverij. Misschien is het aanvankelijk een troost voor de partner, dat het helemaal de bedoeling niet is om haar te dumpen, maar lang zal dat niet duren.

   Wij zijn geëvolueerd. Eh ja...lichamelijk dan. Onze voeten laten ons een marathon lopen en onze handen zijn in staat alles te maken wat ons nieuwe stukje hersens heeft bedacht. Maar in de hersenstam zit nog steeds ons oergoed. Onze zoogdierenbiologie, die strijd om macht, om gelijk, om veel vrouwtjes. Bij de een wat meer dan bij de ander, dat dan weer wel.