Vicieuze Cirkel

Sciopero, het was een van de eerste woorden die ik in het Italiaans leerde, veertig jaar geleden. Want in Italië werd veel gestaakt. In de meeste gevallen ging de staking om geld, net als in Nederland: de salarisverhoging van een branche, want als individueel valt er weinig te staken. Het klonk mij altijd redelijk in de oren, immers, het leven wordt duurder en als het loon achterblijft, dan voelt dat al snel als armer worden. Iets ouder dan achttien realiseerde ik mij, dat Nederland decennia lang aan prijscompensatie deed (en in veel gevallen nog doet). Prijscompensatie is niet genoeg. Er zijn altijd mensen met een hoger inkomen, die zich meer kunnen permitteren. Een goede reden om afgezien van een index ook nog wat extra verhoging los te peuteren. Nog steeds een doelstelling die ik begrijp, omdat iedereen nou eenmaal snakt naar meer geld. De vraag is of dat ook een rijker leven biedt. Ik negeer nu even de gedachte, dat een rijker leven weleens niets met geld te maken kan hebben. Ik bedoel echt rijker, in de zin van een dikkere beurs. Elke keer, dat een beroepsgroep meer verdient, wordt haar product of dienst duurder. Om het product of de dienst te kunnen afnemen is dus ook meer kapitaal nodig, logisch. Dat wil zeggen, dat veel anderen buiten deze beroepsgroep tegelijk ook dezelfde salarisverhoging moet krijgen. Gebeurt dat niet, dan kunnen minder mensen het product kopen of de dienst betalen. Dan prijst de bewuste branche zich buiten de markt en vallen er ontslagen. Wie deze vicieuze cirkel oppakt, komt tot de conclusie, dat de salarisverhoging van de een in direct verband staat met de koopkracht, en dus de salarisverhoging van de ander. Dat geldt al voor prijscompensatie, maar nog meer voor een gewone salarisverhoging. Behalve dat aspect, waarvan kan worden gezegd dat het lood om oud ijzer is, is er nog een adder onder het gras. Dat zijn de prijzen van de multinationals, waaronder ik natuurlijk ook de farmacie schaar. In een land met lage lonen, leveren de multinationals hun producten voor lage prijzen, want hogere zijn eenvoudig niet te betalen. De prijzen, die in Nederland voor producten worden betaald, zijn in Turkije buitensporig hoog. Niemand zou zich bijvoorbeeld een pijnstiller kunnen permitteren, vrouwen zouden geen tampons kunnen gebruiken en een boormachine zou een luxe product zijn. Maar dat is niet zo. In Turkije zijn de prijzen van deze merkartikelen veel lager. En dan is dat 'veel' vaak een derde, een vierde of zelfs een fractie van het bedrag dat een Nederlander moet neerleggen. In de uitvoerende gezondheidszorg geldt hetzelfde. Een MRI in een privaat ziekenhuis in Turkije kost 320 Tlira. Omgerekend is dat € 107, terwijl voor dezelfde scan in Nederland € 400 (Prescan) wordt gevraagd. Een röntgenfoto kost Tlira 75 (€ 25), maar in Nederland € 55,81 (Spaarnziekenhuis). Goed, het arbeidsloon in Nederland is vele malen hoger, maar een MRI van de nek duurt tien minuten en een röntgenfoto maar een paar minuten. In dit geval kan ik toevoegen, dat dergelijke onderzoeken in Turkije aan de lopende band worden uitgevoerd, op dezelfde dag dat de noodzaak daarvan wordt vastgesteld, terwijl in Nederland een MRI onderzoek in drievoud met zes handtekeningen moet worden bedongen en de patiënt vervolgens nog weken moet wachten, vanwege een wachtlijst. Het zijn zaken waar ik geen verklaring voor heb. Je zou iedereen adviseren om een MRI te laten maken in Turkije, want de scan wordt bovendien in een keurig mapje met CD meegegeven. Later even declareren bij de zorgverzekering. Dat ik al een jaar of drie geleden door drie specialisten in Nederland werd onderzocht en te horen kreeg, dat de helse pijnen in mijn armen peesontstekingen waren, terwijl een Turkse arts-fystiotherapeut (alleen fysiotherapie bestaat niet in Turkije) na vijf minuten al een nekhernia vermoedde en dat een paar uur later, na de MRI, kon bevestigen, zal ik nu maar even buiten beschouwing laten. Dan dwaal ik af van het onderwerp. Loonsverhoging lijkt voor iedereen de goede manier om het leven te verbeteren, maar dat wat lijkt is verdraaid bedrieglijk. Met iedere loonsverhoging wordt het leven duurder, voor iedereen. Het enige wat wordt bewerkstelligd is een duurder leven, dat vraagt om een volgende loonsverhoging. Een spiraal, die geen einde kent. Onze euro wordt er in Nederland geen cent meer door waard, hij wordt enkel onbetaalbaar voor het buitenland, net als onze goederen. Het is daarom dat wij kleding uit Bangladesh invoeren, dat de druk van boeken naar China verplaatst en een Nederlander liever in Azië onderneemt, dan in zijn eigen land. Nu nog de politieke partij met een paar goede economen, die van Nederland weer een gezond land maken. Een partij, die niet lukraak snijdt in allerlei voorzieningen, maar het hele systeem verandert. Want het buitenland bewijst, dat het anders kan, in de zorg, in het openbaar vervoer, in de handel.