Hans de Bruin: Kunstenaar!

Hoezo, krijgt op eind van zijn leven retrospectief? Na zijn operatie was hij zo het ziekenhuis weer uit en hij was een en al opgewektheid? Het artikel in het Haarlems Dagblad laat een magere Hans zien, maar nog wel met stekelhaar, snor en sik. ‘Wat weet ik niet?’ vraag ik me ineens af. De goede vriend van vroeger, die ik al jaren alleen bij toeval soms ergens tref, loopt in een vaart door mijn gedachten: ik zie hem bezig met de kinderen tijdens een verjaarspartijtje ‘kleien’ van mijn dochter; ik voel zijn armen om me heen in de tijd, dat ik die zo nodig had; ik hoor nog zijn waarderende woorden toen ik, uitgemergeld, in Koops probeerde weer deel te nemen aan een sociaal leven; ik herinner me al de koppen koffie gedurende de jaren in de Voorhelmstraat; ik herinner me de flessen wijn, die we er in zijn atelier doorheen joegen. Ik voel de tranen over mijn wangen lopen.

        Naar mijn gevoel was het een paar maanden geleden, maar het moet al een jaar zijn geweest, dat ik hem een paar keer sprak. Slokdarmkanker, had ik gehoord, en dat greep mij nog meer aan dan wanneer het een andere kanker was geweest. De eerste keer lag hij nog in het ziekenhuis. Toen ik de tweede keer belde was hij al weer thuis. Goede prognoses, hoorde ik. Daar heb ik ervaring mee, dus maakte ik me verder niet meer druk. Die chemo en bestraling, daar kom je wel doorheen. Daarna moet je opbouwen, aansterken, leren omgaan met een buismaag en niet teveel eisen stellen aan het lijf. Maar dat is niet het eind van het leven. Hoezo dan, aan het eind van zijn leven?

        Op een ladenkastje staat een borstbeeld van zijn hand. Het is zijn vrouw. Toen ik het kocht vroeg hij me, of ik niet liever een borstbeeld van mezelf wilde hebben. Ik dacht direct aan Dorian Gray en sloeg het af. Bezoekers reageren nooit op het beeld, maar ook zelden op de schilderijen van Ronnie Helder of Provino. Dat zegt dus iets over de bezoekers, niet over de kunst. Ik koester het beeld, de structuren, de kleuren, de bouten en moeren die borst en rug verbinden. Het is het harnas van een vrouw, de kracht van de vrouw.

        Sommige mensen mogen simpelweg niet dood! Ze zijn iconen, ze zijn geboren als rots, ze behoren tot de inboedel van deze wereld. Ramses Shaffy is zo’n voorbeeld. Die was er, die is er en die had er altijd moeten zijn. Het is verkeerd, dat een schepper daar geen rekening mee heeft gehouden, dat wij als mensen de behoefte hebben sommige mensen op de Unesco-lijst te zetten, om ze voor het nageslacht te behouden. Hans behoort ook op die lijst.